nauczyciele tajne nauczanie dlaczego? pamiętamy artykuły prezentacja projekt

Bydgoszcz rok 1939

3 września
dywersja niemiecka w Bydgoszczy, spontanicznie stłumiona przez żołnierzy i ludność cywilną - wydarzenia nazwane przez niemiecką propagandę "krwawą niedzielą"
5 września
wkroczenie wojsk niemieckich do Bydgoszczy - początek okupacji
8 września
Bydgoszcz włączona do Rzeszy jako stolica rejencji w obrębie okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie; początek akcji mającej na celu całkowitą germanizację ziem polskich wcielonych do Niemiec
9-10 września
pierwsze masowe represje hitlerowskie na terenie Polski - łapanki, rozstrzeliwanie zakładników na ulicach Bydgoszczy w odwecie za "krwawą niedzielę"
14-16 października
masowe aresztowania przedstawicieli inteligencji bydgoskiej - więźniów umieszczono w stajniach koszar 15 Pułku Artylerii Lekkiej; roztrzeliwania w Dolinie ¦mierci grup więźniów, wywożonych systematycznie z koszar
1 listopada
likwidacja tymczasowego więzienia w koszarach, rozstrzelanie ostatniej grupy więźniów w Dolinie ¦mierci

Polityka hitlerowskich Niemiec:



Hitlerowska koncepcja "edukacji" narodu polskiego

Fragment memoriału w sprawie traktowania ludności byłych polskich obszarów z rasowo-politycznego punktu widzenia opracowany przez dra E. Wetzla i dra G. Hechta (z dn. 25.X.39).
Polskich szkół nie będzie już w przyszłości na polskich obszarach. W ogólności będą istnieć tylko niemieckie szkoły, oczywiście z odpowiednio podkreśloną narodowo-socjalistyczną nauką.

Polacy i niedostatecznie jeszcze zniemczeni członkowie niemiecko-polskich warstw pośrednich nie mogą studiować na uniwersytetach i w szkołach zawodowych niemieckich, jak również uczęszczać do szkół średnich i wyższych. Dzieci z tych warstw będą dopiero wtedy dopuszczone, gdy staną się członkami młodzieży hitlerowskiej (HJ) i zostaną przez nią zgłoszone na czas przejściowy, który może obejmować kilka pokoleń. Jest słuszniej zezwolić, aby prymitywne polskie warstwy robotników rolnych pozostały polskimi i utrzymywać je pod względem kulturalnym na możliwie jak najniższym poziomie. Tym warstwom nie można odmówić niemieckiej nauki szkolnej, obejmującej najkonieczniejszą wiedzę podstawowa. Powinna ona jednak obejmować tylko dzieci do jakiegoś 10 roku życia. Dla dzieci z tych warstw przymus szkolny winien zatem ograniczać się tylko do wieku 6-10 lat.

Uniwersytety i inne szkoły wyższe, szkoły zawodowe, jak również średnie były stale ośrodkami polskiego szowinistycznego wychowania i dlatego zasadniczo powinny być zamknięte. Dozwolone będą tylko szkoły powszechne, mają one jednak udzielać najprostszych wiadomości podstawowych, jak rachowanie, czytanie, pisanie. Nauka ważnych z narodowego punktu widzenia przedmiotów, jak geografia, historia, historia literatury, jak również gimnastyka, jest wykluczona. Szkoła natomiast powinna przygotować do zawodów rolniczych, leśnych oraz prostych zawodów przemysłowych i rzemieślniczych.

Ponieważ polski nauczyciel, a po części jeszcze bardziej polska nauczycielka są wybitnymi krzewicielami polskiego szowinizmu, z czym politycznie należy się bardzo poważnie liczyć, więc nie będzie ich można pozostawić w służbie szkolnej. Nie wydaje się zatem niecelowe, aby później emerytowani, wysłużeni funkcjonariusze policji polskiej zostali zamianowani nauczycielami w takich szkołach ludowych. W ten sposób zakładanie instytucji kształcących nauczycieli stanie się zbyteczne. Polskie nauczycielki należy od razu bezwzględnie wyłączyć z nauczania, ponieważ posiadają nierównie większy wpływ na polityczne wychowanie dziecka niż nauczyciel.
Z opracowania H. Himmlera, szefa SS Rzeszy (z dn. 15.V.1940 r.)
Dla niemieckiej ludności wschodu nie mogą istnieć wyższe szkoły niż czteroklasowa szkoła ludowa. Celem takiej szkoły ludowej ma być wyłącznie: proste liczenie, najwyżej do 500, napisanie nazwiska, nauka, że nakazem bożym jest posłuszeństwo wobec Niemców, uczciwość, pilność, grzeczność. Czytania nie uważam za konieczne.

Oprócz tej szkoły nie mogą istnieć na wschodzie w ogóle żadne szkoły. Rodzice, którzy zechcą dać swoim dzieciom lepsze wykształcenie, zarówno w szkole ludowej, jak i później w szkole wyższej, muszą złożyć odpowiedni wniosek do wyższych dowódców SS i policji.
Z dyrektyw Adolfa Hitlera (z dnia 2 października 1940 r.)
(...) Polacy nie są wykwalifikowanymi robotnikami, tak jak nasi rodacy i bynajmniej nie powinni być nimi (...)
Nie można zrobić ze Słowianina nic więcej niż to, czym on jest z natury... Polacy mogą mieć tylko jednego pana, a jest nim Niemiec; dwóch panów obok siebie nie może być, dlatego też należy wszystkich przedstawicieli inteligencji polskiej wytępić. To brzmi twardo, ale takie jest prawo życia.
Gdyby Polacy zostali podniesieni na wyższy poziom inteligencji, wówczas już nie byliby tymi siłami roboczymi, których potrzebujemy.

Źródło: Szkoły jakich nie było, Koszalin 1987

Na zdjęciu: Maria Bor "Płonąca wiedźma II", rzeźba, wystawa czasowa w Muzeum Stutthof, kwiecień 2002



Artykuły:

Edmund Kaczanowski
Ogólna charakterystyka sytuacji

Polityka hitlerowskich Niemiec
fragmenty dyrektyw

Stanisław Lisewski
Polskie dzieci w niemieckiej szkole

Mikołaj Kozakiewicz
Stanisław Brzozowski
Imperatyw nauczyciela

Zbigniew Cołbecki
Nienawiść

Nienawiść
jak chleb powszednia
rodzi się w bólu duszy i ciała
wtedy gdy
ktoś pierwszy raz
rzuci w ciebie kamieniem
wtedy gdy
ktoś oszczerstwami
karmi twoją zemstę
zemstę
która pragnie
cudzej krwi i cudzego piekła

szczęśliwi są ci
co tego nie znają
to właśnie do nich
modlimy się

1985

Waleria Felchnerowska [»]
Modlitwa

Wzmocnij mnie o dobry Boże.
Gdy przed życiem się trwożę,
Gdy ból mną targa,
Obcą niech będzie mi skarga

Gdy serce z bólu drży
Do ócz cisną się łzy,
Gdy ludzi wprost nie znoszę,
Ciebie Boże o pociechę proszę.
Dodaj mi tyle siły
By bliźni był mi miły.

Stutthof XII 1942 r. do 8 III 1945 r.



© Katarzyna Gwincińska 2009-2020. All Rights Reserved

gir@ffe